Fitness als georganiseerde activiteit kent een rijke en veelzijdige geschiedenis. Al in de oudheid trainden Griekse en Romeinse atleten al met gewichten, lichaamsoefeningen en gevechtssporten als voorbereiding op sportwedstrijden en oorlog. Deze vroege vormen van fysieke training waren sterk verbonden met idealen als kracht, discipline en schoonheid.
In de 19e eeuw werd fysieke oefening onderdeel van het onderwijs en gezondheidsonderzoek. Duitsland en Zweden introduceerden gymnastiekprogramma’s die gericht waren op houding, balans en functionele kracht. Rond deze tijd openden ook de eerste ‘turnhallen’ en sportscholen hun deuren voor het brede publiek.
In de loop van de 20e eeuw groeide de interesse in lichaamsbeweging, vooral na de Tweede Wereldoorlog. In de jaren ‘70 en ‘80 beleefde fitness een explosieve groei dankzij iconen als Arnold Schwarzenegger, die bodybuilding populair maakte, en Jane Fonda, die thuisfitness en aerobics introduceerde bij miljoenen vrouwen wereldwijd. Fitness werd een lifestyle.
Vanaf de jaren ‘90 en 2000 zagen we de opkomst van grote fitnessketens zoals Basic-Fit, Anytime Fitness en andere franchiseconcepten die fitness toegankelijker maakten voor een nog breder publiek, laagdrempelig, betaalbaar en met ruimere openingstijden.
Vandaag de dag is fitness de grootste sport van Nederland, meer dan 4 miljoen mensen bezoeken wekelijks een sportschool en fitness ontwikkelt zich ook veel breder en is meer dan ooit verweven met technologie. Wearables zoals smartwatches, apps met gepersonaliseerde schema’s, online coaching en AI-gestuurde trainingsadviezen zorgen ervoor dat mensen hun vooruitgang beter kunnen meten, analyseren en optimaliseren. Fitness blijft zich voortdurend ontwikkelen, gedreven door maatschappelijke trends, wetenschappelijke inzichten en technologische innovaties.
De laatste jaren is het bewustzijn van fitness als middel voor gezondheid en preventie sterk toegenomen. In lijn met het Nationaal Preventieakkoord zet de Nederlandse overheid (via programma’s zoals GALA en de Physical Activity Alliance) in op het vergroten van volwassenen die voldoen aan de beweegrichtlijnen: 150 tot 300 minuten per week aan matig intensieve inspanning plus minstens twee spier- en botversterkende sessies. De maatschappelijke en economische impact hiervan is significant: als in 2040 75% van de volwassen Nederlanders voldoet aan deze richtlijnen, kan dit volgens het RIVM leiden tot duizenden verminderde gevallen van diabetes, beroertes, hartfalen en hartziekten, evenals miljoenen gewonnen levensjaren en honderden miljoenen euro’s aan zorgkostenbesparing.
De fitnessbranche is steeds meer partner in de publieke gezondheidszorg en richt zich op preventieprogramma’s, samenwerkingen met eerstelijnszorg en het versterken van fitnesstrajecten voor sociaal kwetsbare groepen.
Fitness is steeds meer verweven met preventieve gezondheidszorg, met een groeiende focus op zowel fysieke als mentale veerkracht, waarbij preventie, vitaliteit en duurzame gedragsverandering centraal staan.
Hier meer over de historie van fitness: https://www.efaa.nl/historie-van-fitness
Bronnen:
- https://www.rivm.nl/sites/default/files/2022-02/impact-van-scenarios-voor-sport-en-bewegen-op-gezondheid-en-zorgkosten.pdf
- https://www.nlactief.nl/actueel/fitness-trends
- https://www.loketgezondleven.nl/gezondheidsthema/sport-en-bewegen/cijfers-en-feiten-sport-en-bewegen
- https://www.cbs.nl/nl-nl/longread/rapportages/2023/on--gezonde-leefstijl-2022-opvattingen-motieven-en-gedragingen
- https://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/gezondheid-en-preventie/gezonde-leefstijl
- https://www.crossfiteudokia.com/articles/the-role-of-the-fitness-industry-in-governmental-policy-making-for-public-health
- https://www.efaa.nl/nieuws/de-urgentie-van-preventie
- https://portal.leefstijlclub.nl/page/c/het-life-management-project
- https://portal.leefstijlclub.nl/research
- https://www.trimbos.nl/kennis/mentale-gezondheid-preventie/expertisecentrum-mentale-gezondheid/bewegen-en-mentale-gezondheid/effecten